Bệnh cầu trùng ở gà là một bệnh phổ biến ở các trang trại chăn nuôi và gây thiệt hại kinh tế đáng kể. Bệnh ảnh hưởng đến hầu hết các trang trại, đặc biệt là gà nuôi trong chuồng. Để giảm thiểu thiệt hại do bệnh cầu trùng gây ra, chúng tôi xin giới thiệu bài viết tóm tắt về bệnh này, cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
Bệnh cầu trùng ở gà là gì?
Bệnh cầu trùng ở gà (hay còn gọi là bệnh coccidiosis) là một bệnh ký sinh trùng do các loài Eimeria gây ra, chủ yếu tấn công vào đường ruột của gà. Có khoảng 7-9 loài Eimeria được ghi nhận, trong đó Eimeria tenella, Eimeria necatrix và Eimeria maxima là những loài gây hại nghiêm trọng nhất. Ký sinh trùng này sinh sản trong niêm mạc ruột, phá hủy tế bào và gây ra các vấn đề tiêu hóa, suy giảm sức khỏe và thậm chí tử vong.
Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, bệnh cầu trùng chiếm khoảng 20-30% các ca bệnh ở gà công nghiệp và gà thả vườn trong năm 2024, đặc biệt vào mùa mưa khi điều kiện ẩm ướt tạo điều kiện cho ký sinh trùng phát triển.
Nguyên nhân gây bệnh cầu trùng ở gà mà người chăn nuôi cần biết
Bệnh cầu trùng là một bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng đơn bào gây ra. Cho đến nay, các nhà khoa học đã xác định được nhiều loại cầu trùng gây bệnh ở gia cầm, nhưng ở gà, cầu trùng gây bệnh là Eimeria, chủ yếu có ở hai loài: Eimeria tenella, ký sinh ở manh tràng (ruột già), và Eimeria necatrix, ký sinh ở ruột non.
Sự lây truyền bệnh cầu trùng ở gà
Đường lây truyền chính của bệnh cầu trùng ở gà là qua đường tiêu hóa. Ăn phải bào nang cầu trùng có chứa mầm bệnh trong thức ăn và nước uống là con đường lây truyền phổ biến nhất. Bệnh cầu trùng gây ra các rối loạn tiêu hóa ở gà, làm tổn thương các tế bào biểu mô.
Bệnh làm giảm hiệu quả tiêu hóa và chuyển hóa, dẫn đến chán ăn, chậm lớn và suy nhược cơ thể. Tỷ lệ tử vong do bệnh cầu trùng ở gà là 20-30%.
Thông tin cập nhật từ sv388.com cho biết: Gà từ 2 đến 8 tuần tuổi là nhóm gà dễ mắc bệnh nhất. Trước đây, gà thả vườn là nhóm dễ mắc bệnh nhất. Tuy nhiên, tất cả các hình thức chăn nuôi – công nghiệp, bán công nghiệp, thả vườn, v.v. – hiện nay đều có nguy cơ mắc bệnh cầu trùng.
Triệu chứng bệnh cầu trùng ở gà
Bệnh cầu trùng ở gà có hai dạng, người nông dân cần hiểu rõ để phát hiện bệnh sớm và điều trị nhanh chóng, hiệu quả.
- Thể cấp tính: Ở thể bệnh này, gà lờ đờ, chán ăn hoặc bỏ ăn, uống nước liên tục, phân có bọt màu vàng hoặc hơi trắng, màu nâu đỏ (phân sáp) và có lẫn máu. Gà mắc bệnh cầu trùng cấp tính đi lại khó khăn do chân vòng kiềng, yếu ớt, liệt, khớp xẹp, lông xù, mắt nhợt nhạt, co giật từng cơn và chết đột ngột.
- Thể mãn tính: Thể mãn tính tiến triển chậm hơn thể cấp tính. Ở thể này, gà chậm lớn, sụt cân, kém ăn, tiêu chảy kéo dài, chân có dấu hiệu liệt, gà mái đẻ đột ngột ngừng đẻ. Nếu không được phát hiện sớm, bệnh rất nguy hiểm, vì ở thể này, gà mái là vật mang mầm bệnh. Phân gà mái mang mầm bệnh và lây lan nhanh chóng sang những con gà mái khỏe mạnh khác.
Tổn thương cầu trùng ở gà
Khi kiểm tra gà bị bệnh cầu trùng, rất dễ thấy các tổn thương ở vùng ruột. Do đó, người chăn nuôi có thể dễ dàng phát hiện các tổn thương ở gà bằng các dấu hiệu sau:
- Nếu ký sinh trùng nằm trong manh tràng (ruột già), cả hai manh tràng sẽ sưng to và xuất huyết. Vùng xuất huyết và máu rất dễ nhận biết. Nếu gà bị cầu trùng nặng trong thời gian dài, manh tràng sẽ có dấu hiệu hoại tử ngoài các dấu hiệu xuất huyết; phần hoại tử sẽ có màu đen.
- Ở gà bị nhiễm cầu trùng ruột non, ruột non phình to bất thường ở một số vị trí. Thành ruột sưng phồng, có dấu hiệu vỡ. Bên trong có đậu phụ với dịch có mùi hôi. Đặc biệt, trên bề mặt niêm mạc ruột xuất hiện những đốm đỏ và trắng bất thường.
Ở cả hai dạng, tổn thương dễ thấy nhất sẽ bao gồm phân gà trộn lẫn với máu tươi.
Tác hại của bệnh cầu trùng ở gà
Bệnh cầu trùng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe đàn gà mà còn gây thiệt hại kinh tế lớn:
- Tăng chi phí chăn nuôi: Chi phí thuốc men, vaccine và thức ăn tăng do gà chậm lớn.
- Giảm chất lượng sản phẩm: Trứng và thịt gà từ đàn bị nhiễm bệnh thường không đạt tiêu chuẩn.
- Lây lan nhanh: Noãn nang Eimeria có thể tồn tại trong môi trường hàng tháng, gây nhiễm bệnh liên tục nếu không vệ sinh chuồng trại.
Tại Việt Nam, các trang trại ở Đồng Nai, Bình Phước ghi nhận thiệt hại hàng tỷ đồng mỗi năm do bệnh cầu trùng ở gà không được kiểm soát.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh cầu trùng ở gà
Những người tham gia đá gà thomo sv388 chia sẻ: Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng phòng bệnh là biện pháp hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất. Do đó, người chăn nuôi nên thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:
- Vệ sinh nơi trú ẩn, đảm bảo nơi trú ẩn mát mẻ, thông thoáng, tránh gió và ánh nắng trực tiếp.
- Nền chuồng gà nên được thiết kế để hút ẩm, và phân gà cùng các chất thải khác cần được vệ sinh thường xuyên. Đối với gà thả vườn, người chăn nuôi nên vệ sinh khu vực đồng cỏ và sử dụng cát và mùn để dễ dàng vệ sinh.
- Các máng ăn và thiết bị chăn nuôi phải được vệ sinh và khử trùng để đảm bảo thức ăn và nước uống hợp vệ sinh thú y và ngăn ngừa ô nhiễm mầm bệnh trong chuồng trại và thiết bị.
- Thường xuyên phun thuốc và khử trùng chuồng trại bằng các tác nhân hiệu quả như: Viabencovet; Via.iodium…
- Ngoài ra, người chăn nuôi nên thường xuyên bổ sung vào thức ăn và nước uống cho gà các loại vitamin và chất điện giải như: B-Complex + K+C đậm đặc, chất điện giải như Via. Electrolyte…
Việc xử lý chất độn chuồng bằng thuốc khử trùng là rất quan trọng trước khi đưa gà con vào chuồng gà hoặc chuyển chúng sang chuồng gà mới.
Điều trị bệnh cầu trùng ở gà
Để điều trị bệnh cầu trùng ở gà, bạn có thể sử dụng một trong những bài thuốc chúng tôi gợi ý dưới đây. Sau nhiều năm hỗ trợ người chăn nuôi gà trên khắp cả nước, chúng tôi đã không ngừng cải tiến để đạt được kết quả tối ưu và nhanh chóng. Hãy sử dụng một trong những bài thuốc sau:
- ViaCox Toltral 100 ml/300-400 kg/ngày kết hợp với vitamin K3 azithromycin 100 g/500 kg/ngày. Điều trị trong 2 ngày.
- Az.Diazuril: Pha vào nước uống hoặc thức ăn, đặc trị bệnh cầu trùng ở gia cầm: 1 ml/25-30 kg thể trọng/ngày, hoặc 2-3 ml/10-15 lít nước uống, dùng liên tục trong 2 ngày.
- Viacox …………………..1 g/5 kg thể trọng/ngày hoặc 1 g/lít nước uống
- Qua SBA 30%………………..1g/5kgTT/ngày hoặc 1g/lít nước uống
- Kết hợp Az.Vitamin K3…1 g/5 kg trọng lượng cơ thể/ngày hoặc 1 g/lít nước uống.
Bệnh cầu trùng ở gà là một mối đe dọa lớn đối với ngành chăn nuôi gia cầm, nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu người nuôi nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng trị. Từ việc vệ sinh chuồng trại, sử dụng vaccine, bổ sung thuốc phòng ngừa đến điều trị kịp thời, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đàn gà. Đối với người chăn nuôi Việt Nam, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa khoa học là chìa khóa để giảm thiệt hại kinh tế và nâng cao năng suất. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ đàn gà của bạn khỏi bệnh cầu trùng ở gà và xây dựng một trang trại bền vững!
