Bệnh thương hàn ở gà là một bệnh nhiễm trùng cấp tính ảnh hưởng đến gà con và thậm chí cả gà trưởng thành. Đây là một bệnh gia cầm do vi khuẩn thuộc chi Salmonella gây ra, lây lan rất nhanh trong ruột gia cầm. Những mầm bệnh nguy hiểm này hiện cũng có thể xâm nhập và lây lan qua phôi trong trứng. Do đó, ở gà con mới nở, khoảng 10 ngày tuổi, tỷ lệ mắc bệnh và tử vong rất cao. Hôm nay, chúng tôi cung cấp các biện pháp khắc phục, điều trị và cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh thương hàn ở gà.
Bệnh thương hàn ở gà là gì?
Bệnh thương hàn ở gà là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến, nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, năng suất và hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi gia cầm. Bệnh do vi khuẩn Salmonella gallinarum gây ra, đặc trưng bởi khả năng lây lan nhanh, tỷ lệ chết cao và khó điều trị nếu không phát hiện sớm.
Chuyên gia shbet chia sẻ: Bệnh thương hàn ở gà thường xuất hiện ở gà thịt và gà đẻ, đặc biệt là ở đàn gà chưa được tiêm phòng hoặc chăm sóc không đảm bảo vệ sinh chuồng trại. Việc hiểu rõ về bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cơ chế lây truyền đến biện pháp phòng và điều trị, sẽ giúp người nuôi kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại.
Thông tin về tác nhân gây bệnh thương hàn ở gà
Bệnh thương hàn gà do hai chủng vi khuẩn gây ra: Salmonella gallinarum và Salmonella pullorum . Trong số 2.700 chủng Salmonella, chỉ có hai chủng này có thể gây tử vong cao ở gà.
Những bệnh này có thể lây truyền theo chiều ngang trong đàn và theo chiều dọc từ thế hệ này sang thế hệ khác. Một khi đàn bị nhiễm bệnh, những con sống sót sẽ mang mầm bệnh suốt đời. Đây là lý do tại sao ngành công nghiệp gia cầm thương mại trên toàn thế giới áp dụng phương pháp tiêu hủy chọn lọc để đảm bảo an toàn thực phẩm và phòng ngừa dịch bệnh tối ưu.
Các triệu chứng và biểu hiện của bệnh thương hàn ở gà
Bệnh lỵ gia cầm và thương hàn thực chất là cùng một bệnh. Tuy nhiên, chúng được gọi bằng nhiều tên khác nhau tùy thuộc vào việc chúng ảnh hưởng đến gà con hay gà trưởng thành. Ở gà con, bệnh thường được gọi là bệnh lỵ gia cầm, và ở gà trưởng thành, bệnh được gọi là thương hàn.
Triệu chứng của bệnh thương hàn ở gà
- Tỷ lệ nở thấp.
- Gà con bị tiêu chảy, phân mềm, màu trắng hoặc dính xung quanh hậu môn.
- Tỷ lệ tử vong cao thường xảy ra trong hai giai đoạn: một tuần sau khi gà con nở do nhiễm trùng trứng; sau hai tuần, gà con có thể chết do nhiễm trùng lồng ấp.
Triệu chứng của bệnh thương hàn ở gà trưởng thành
- Gà cũng có biểu hiện tiêu chảy, phân mềm, màu xanh lá cây và mào có màu sáng.
- Ở những con gà mái bị nhiễm bệnh, sản lượng trứng sẽ giảm, dạ dày sẽ bị xẹp do tình trạng giữ nước do viêm buồng trứng và viêm phúc mạc.
- Gà yếu, kém ăn và tăng cân chậm.
Tổn thương quan sát thấy ở gà bị nhiễm thương hàn
Để tìm các tổn thương ở gà bị thương hàn, cần phải mổ gà bệnh. Quan sát sẽ thấy các dấu hiệu sau:
Bệnh thương hàn ở gà
- Túi noãn hoàng không được tiêu hóa sẽ có mùi hôi và chứa chất nhầy màu trắng.
- Gan và lá lách sưng lên và có nhiều đốm hoại tử màu trắng.
- Thận của gà bị sưng và đỏ, phổi, tim và thành dạ dày có những đốm trắng xám rất nhỏ.
- Trong quá trình phẫu thuật, màng ngoài tim bao quanh tim chứa nhiều dịch tiết màu vàng.
- Viêm ruột có đốm trắng trên thành ruột.
Bệnh thương hàn ở gà trưởng thành
- Gan gà sưng, hoại tử, màu trắng xám.
- Tim gà có khối u, hoại tử và khoang màng ngoài tim chứa đầy dịch fibrin.
- Viêm ruột có hoại tử và loét niêm mạc.
Bệnh thương hàn ở gà mái đẻ
- Viêm ống dẫn trứng và buồng trứng.
- U nang buồng trứng dị dạng.
- Gà trống chủ yếu bị ảnh hưởng bởi bệnh viêm mào tinh hoàn.
Sự phức tạp và kiểm soát bệnh thương hàn ở gia cầm
Sốt thương hàn rất dễ lây lan, vậy có thể chủ động kiểm soát căn bệnh này không?
Biến chứng do chủng vi khuẩn
Những người quan tâm đá gà shbet chia sẻ: Bên cạnh sự đa dạng của các chủng Salmonella, mỗi chủng còn có những đặc điểm riêng. Một số chủng tương thích với hệ vi khuẩn đường ruột và không thể rời khỏi hệ vi khuẩn này. Một số khác có thể xâm nhập vào máu và xâm nhập vào gan và lách. Cuối cùng, một số chủng tồn tại lâu hơn trong môi trường so với những chủng khác.
Hầu hết các loài động vật đều có thể bị nhiễm vi khuẩn Salmonella, do đó tình trạng lây nhiễm chéo thường xảy ra ở gà. Chúng cũng thường đột biến thành các bệnh như thương hàn E. coli ở gà, bệnh lỵ và thương hàn ở gà, v.v.
Những đặc điểm này của các chủng Salmonella khiến việc kiểm soát chúng trở nên khó khăn. Điều này đòi hỏi kiến thức chuyên sâu cũng như đầu tư đáng kể về thời gian và tiền bạc. Tuy bệnh thương hàn gia cầm không phải là bệnh gia cầm tàn phá nhất, nhưng nó là một trong những bệnh khó kiểm soát nhất.
Quy trình kiểm soát bệnh thương hàn ở gà là gì ?
Để phòng chống thương hàn ở gia cầm, điều cần thiết là ưu tiên an toàn sinh học nghiêm ngặt, quản lý trang trại toàn diện, và cuối cùng là tiêm phòng (nếu có). Trong trường hợp bùng phát dịch, việc tiêu diệt dịch bệnh tuy tốn kém nhưng cuối cùng lại hiệu quả và tiết kiệm chi phí hơn. Khi được thực hiện đúng cách và tuân thủ các biện pháp an toàn sinh học, việc này sẽ giảm thiểu rủi ro.
Kiến thức về an ninh sinh học và nguồn ô nhiễm
Salmonella gallinarum / Salmonella pullorum chủ yếu được tìm thấy ở gà và gà tây; do đó, điều cần thiết là tránh tiếp xúc với những loài chim này bên ngoài trang trại để ngăn ngừa bệnh thương hàn ở gà.
Kỹ thuật tiêm chủng
Vắc-xin 9R hiện đang có sẵn trên toàn thế giới và được sử dụng để điều trị bệnh thương hàn.
Chẩn đoán salmonella gallinarum trong sản xuất trứng
Ở gà mái đẻ bị nhiễm thương hàn, nguyên nhân chính là do vi khuẩn Salmonella gallinarum . Nguyên nhân chính là do thiếu an toàn sinh học, không đảm bảo vệ sinh chuồng trại, thức ăn và nước uống.
Một khi nhiễm trùng đã xâm nhập, rõ ràng là rất khó để loại bỏ hoàn toàn, trừ khi đàn gà được vệ sinh sạch sẽ. Đây là lý do tại sao hầu hết gà mái đẻ đều được tiêm vắc-xin 9R. Vắc-xin này ngăn ngừa tỷ lệ tử vong cao và giảm sản lượng trứng, nhưng nguy cơ nhiễm trùng vẫn còn.
Phương pháp phổ biến nhất để điều trị bệnh thương hàn ở gà
Khi gà mắc bệnh thương hàn, việc điều trị thường không hiệu quả; nó chỉ có tác dụng hạn chế thiệt hại kinh tế. Do đó, bạn có thể áp dụng một trong các phác đồ điều trị thương hàn ở gà sau đây:
Thuốc Actisentin TS chuyên dùng để điều trị và phòng ngừa bệnh thương hàn ở gà.
Thuốc này được coi là một trong những loại thuốc hiệu quả nhất trong điều trị và phòng ngừa thương hàn ở gà, nhờ chứa trimethoprim và sulfamethoxazole. Các hoạt chất này có hiệu quả chống lại cả vi khuẩn Gram âm và Gram dương, chẳng hạn như Streptococcus spp., Escherichia coli , Actisentin TS và Pasteurella multocida.
Thuốc Zicorin chuyên dùng để điều trị bệnh thương hàn ở gà.
Zicorin là một loại thuốc cực kỳ hiệu quả trong điều trị thương hàn ở gà nhờ thành phần hoạt chất sulfachloropyrazine. Hơn nữa, dòng thuốc này còn điều trị hiệu quả nhiều bệnh khác ở gà, chẳng hạn như tăng bạch cầu, viêm mũi, nhiễm trùng huyết, viêm ruột và các bệnh truyền nhiễm khác.
Thuốc Sulfamix có hiệu quả trong điều trị bệnh thương hàn.
Chúng không chỉ an toàn trong điều trị bệnh thương hàn ở gà mà còn được đánh giá cao trong điều trị bệnh cầu trùng nhờ các thành phần tuyệt vời như pyrimidine và sulfadimethyl.
Ngoài ra, Sulfamix còn có hiệu quả trong điều trị bệnh tả gia cầm, sốt cỏ khô, thậm chí là tiêu chảy.
Làm thế nào để hỗ trợ và cải thiện sức khỏe của gà
Pha dung dịch phức hợp B vào nước và cho gà uống: 1 gam pha với 1 lít nước hoặc pha theo tỷ lệ 2 kg/1 tấn thức ăn cho gà.
Ngoài việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh thương hàn ở gia cầm, người chăn nuôi nên bổ sung chất điện giải, vitamin, enzyme tiêu hóa và khoáng chất cho gà để cải thiện sức khỏe.
Các yếu tố gây khó khăn trong việc kiểm soát bệnh thương hàn ở gà
- Nhiều loài động vật, bao gồm cả động vật có vú, có thể là nguồn lây nhiễm chéo ở gà.
- Vi khuẩn Salmonella rất phổ biến trong tự nhiên và có thể tồn tại trong nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng.
- Khi một đàn gia súc bị nhiễm bệnh, nồng độ vi khuẩn salmonella có thể giảm xuống nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn.
- Một đàn gia súc có thể bị nhiễm nhiều chủng vi khuẩn Salmonella .
- Lợi ích của việc sử dụng vắc-xin bị hạn chế vì chúng chỉ cung cấp khả năng bảo vệ tối thiểu chống lại một số chủng vi-rút chứ không phải tất cả.
- Điều trị bằng kháng sinh có thể làm giảm số lượng vi khuẩn bài tiết, nhưng không loại bỏ được chúng hoàn toàn.
- Những con chim bị nhiễm bệnh không có triệu chứng và không có dấu hiệu bệnh tật.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh thương hàn ở gà
- Thường xuyên vệ sinh, rửa sạch và khử trùng chuồng gà và các thiết bị liên quan để hạn chế bụi tích tụ và lây truyền bệnh cho gà.
- Chọn trứng và gà con từ các trang trại uy tín, chất lượng để đảm bảo gà khỏe mạnh, không có bệnh tật.
- Chuồng gà phải sạch sẽ, cao ráo, thông thoáng và cung cấp đủ nước sạch cho gà uống.
- Để đàn gà phát triển toàn diện và hạn chế dịch bệnh lây lan, cần nuôi gà với mật độ phù hợp với diện tích chuồng trại.
- Việc kiểm tra thường xuyên cho phép sàng lọc, phát hiện và cách ly ngay lập tức những con gà bị nhiễm bệnh để ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng trong toàn đàn và gây thiệt hại cho người chăn nuôi.
Dưới đây là phương pháp phòng ngừa và điều trị bệnh thương hàn ở gà, được chúng tôi chia sẻ trong bài viết trên. Nếu đàn gà nhà bạn không may bị thương hàn, hãy áp dụng ngay phương pháp được mô tả ở trên.
