Nếu bạn là người yêu thích các môn thể thao đối kháng, đặc biệt là bóng đá, chắc hẳn đã không ít lần nghe đến cụm từ Fair Play. Dù vậy, không phải ai cũng hiểu rõ Fair Play là gì, nó ra đời nhằm mục đích nào, được áp dụng ra sao, và tại sao lại có sức ảnh hưởng lớn đến các giải đấu trên toàn thế giới. Đối với những người theo dõi bóng đá hoặc tham gia cá cược bóng đá, việc hiểu đúng về Fair Play lại càng quan trọng để đánh giá đúng bản chất của một trận đấu. Bài viết dưới đây sẽ phân tích toàn diện khái niệm Fair Play, cập nhật đầy đủ các quy định mới của FIFA và vai trò ngày càng quan trọng của nó trong bóng đá hiện đại.
Fair Play là gì?
Fair Play là một thuật ngữ được dùng để mô tả tinh thần thi đấu trung thực, tôn trọng luật lệ, đề cao sự công bằng và giữ thái độ cao thượng trong thể thao. Trong bóng đá – môn thể thao có tính cạnh tranh lớn nhất hành tinh – Fair Play đại diện cho những giá trị cốt lõi như sự tôn trọng đối thủ, tinh thần đoàn kết, thái độ thi đấu nghiêm túc và ý thức trách nhiệm với khán giả lẫn cộng đồng.
Không chỉ dừng lại ở khía cạnh chơi đẹp, Fair Play còn thể hiện nhân cách và đạo đức thi đấu của mỗi cầu thủ. Một cầu thủ được xem là Fair Play khi tuân thủ tuyệt đối luật thi đấu, không gian lận, không cố ý gây chấn thương đối thủ, biết nhận lỗi khi phạm sai lầm và thi đấu với tinh thần cống hiến.
Tư tưởng Fair Play được khởi nguồn mạnh mẽ từ triết lý của ông Pierre de Coubertin – “cha đẻ” của Thế vận hội hiện đại. Ông từng nhấn mạnh rằng chiến thắng không phải là điều quan trọng nhất trong thể thao, mà quan trọng chính là tinh thần chiến đấu và sự cao thượng của vận động viên. Chính triết lý này đã đặt nền móng cho khái niệm Fair Play tồn tại và phát triển đến ngày nay.
Nguồn tin từ 39BET cho biết: Tinh thần Fair Play cũng được nhấn mạnh trong đời sống hàng ngày: tôn trọng sự khác biệt, cạnh tranh lành mạnh, nói không với gian dối và đặt đạo đức lên trên kết quả. Vì thế, đây không chỉ là khái niệm thể thao mà còn là một giá trị xã hội tích cực.
Luật Fair Play là gì trong bóng đá?
Mặc dù Fair Play đã xuất hiện trong bóng đá từ lâu, nhưng đến năm 2018, FIFA mới bắt đầu áp dụng một bộ tiêu chuẩn rõ ràng để tính điểm Fair Play và sử dụng kết quả này trong việc xếp hạng các đội bóng. Điều này góp phần nâng cao chất lượng thi đấu, giảm hành vi bạo lực sân cỏ và hướng bóng đá tới một môi trường văn minh hơn.
Từ World Cup 2018, điểm Fair Play được dùng như yếu tố phụ để xác định đội xếp trên khi các đội bằng điểm, bằng hiệu số và bằng số bàn thắng. Đây là bước tiến lớn trong việc khuyến khích các đội thi đấu đẹp mắt và tuân thủ luật lệ.
Trong giai đoạn 2022 – 2025, FIFA tiếp tục bổ sung các quy định để thắt chặt hơn những hành vi phi thể thao như xô xát, câu giờ, khiêu khích đối thủ hoặc giả vờ chấn thương quá mức. Các điều luật xử phạt Fair Play ngày nay không chỉ áp dụng cho cầu thủ trên sân mà còn mở rộng cho ban huấn luyện.
Quy định tính điểm Fair Play
Dựa trên bộ luật FIFA, điểm Fair Play được tính dựa vào số lượng thẻ phạt mà đội bóng phải nhận trong toàn bộ trận đấu. Cách tính điểm cụ thể như sau:
- Thẻ vàng: -1 điểm
- Thẻ đỏ gián tiếp (thẻ vàng thứ hai): -3 điểm
- Thẻ đỏ trực tiếp: -4 điểm
- Thẻ vàng + thẻ đỏ trực tiếp trong cùng trận: -5 điểm
Điểm Fair Play càng cao (tức càng ít bị trừ điểm) thì đội bóng càng được đánh giá là thi đấu văn minh và tuân thủ luật lệ.
Ví dụ kinh điển: Nhật Bản vs Senegal tại World Cup 2018
Những người theo dõi giới thiệu 39BET chia sẻ: Một trong những trường hợp nổi tiếng nhất về việc áp dụng điểm Fair Play để phân định thứ hạng diễn ra tại World Cup 2018. Nhật Bản và Senegal kết thúc vòng bảng với toàn bộ chỉ số giống nhau: điểm số, hiệu số, số bàn thắng, thậm chí cả thành tích đối đầu. Tuy nhiên, FIFA xác định Nhật Bản xếp trên nhờ có điểm Fair Play tốt hơn.
- Senegal nhận 6 thẻ vàng trong suốt vòng bảng.
- Nhật Bản chỉ nhận 4 thẻ vàng.
Vì vậy, Nhật Bản giành quyền đi tiếp. Đây được xem là trường hợp đầu tiên trong lịch sử World Cup mà chỉ số Fair Play quyết định một tấm vé vào vòng knock-out.
Kể từ sau sự kiện này, các đội bóng càng chú trọng hơn đến việc giữ thái độ thi đấu nghiêm túc và hạn chế thẻ phạt.
Giải thưởng cho đội Fair Play là gì?
Giải thưởng Fair Play dành cho đội tuyển là danh hiệu do FIFA trao tặng nhằm vinh danh đội bóng có lối chơi đẹp nhất trong suốt giải đấu. Giải thưởng này được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1987 và nhanh chóng trở thành một phần quan trọng trong các giải đấu lớn như World Cup, EURO, Asian Cup…
Các tiêu chí đánh giá đội Fair Play bao gồm:
- Số thẻ phạt thấp
- Cách hành xử chuyên nghiệp khi thi đấu
- Không gây bạo lực sân cỏ
- Tinh thần hỗ trợ trọng tài
- Ứng xử tôn trọng khán giả, đối thủ và ban tổ chức
Đội đoạt giải Fair Play không chỉ được vinh danh mà còn nhận các phần thưởng phụ như thiết bị thể thao dành cho các chương trình đào tạo bóng đá trẻ.
Giải thưởng cá nhân cho cầu thủ Fair Play là gì?
Bên cạnh giải thưởng tập thể, FIFA cũng trao giải cá nhân cho cầu thủ có hành vi Fair Play ấn tượng. Đây là giải thưởng tôn vinh tinh thần thể thao cao thượng, góp phần gìn giữ hình ảnh đẹp cho bóng đá thế giới.
Một cầu thủ được xét giải Fair Play thường có những hành động như:
- Không kích động hoặc gây gổ với đối thủ
- Dừng bóng khi cầu thủ đối phương bị chấn thương
- Nói không với ăn vạ, không cố ý câu giờ
- Thừa nhận lỗi của bản thân khi trọng tài chưa phát hiện
Trong những năm gần đây, nhiều hành động đẹp trên sân cỏ đã được FIFA tôn vinh nhằm lan tỏa thông điệp nhân văn, nhắc nhở các cầu thủ về trách nhiệm đối với cộng đồng bóng đá.
Qua những phân tích trên, có thể thấy rằng Fair Play không chỉ là một thuật ngữ đơn giản mà là giá trị cốt lõi của bóng đá hiện đại. Một đội bóng hoặc cầu thủ thể hiện được tinh thần Fair Play sẽ luôn được khán giả yêu mến, được tôn trọng và được FIFA ghi nhận bằng các giải thưởng danh giá. Trong bối cảnh bóng đá ngày càng cạnh tranh khốc liệt, Fair Play chính là yếu tố giúp giữ gìn bản sắc và vẻ đẹp của môn thể thao vua.
Hiểu rõ Fair Play là gì giúp khán giả theo dõi bóng đá sâu sắc hơn, giúp cầu thủ hoàn thiện kỹ năng lẫn đạo đức thi đấu và giúp bóng đá thế giới tiếp tục phát triển theo hướng văn minh, bền vững.
